Rodzicielski plan wychowawczy

Czym jest rodzicielski plan wychowawczy?

Najprościej rzecz ujmując, rodzicielski plan wychowawczy (zwany również porozumieniem wychowawczym lub rodzicielskim) jest to porozumienie zawarte pomiędzy rodzicami małoletniego dziecka, dotyczące ich woli w zakresie współpracy przy jego wychowywaniu, dbaniu o jego dobro. Porozumienie to określa również zasady, na których współpraca ta będzie się opierała. Innymi słowy – to po prostu zasady spisane przez rodziców, które dotyczą wykonywania przez nich władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem. Plan wychowawczy może zawierać również informację o miejscu zamieszkania małoletnich dzieci po rozwodzie oraz wysokości alimentów.

Rozwód a władza rodzicielska

Rozwód to niewątpliwie sytuacja, która wpływa stresująco nie tylko na małżonków, ale również na ich wspólne dzieci. Komfortowe są wówczas okoliczności, w których małżonkowie jeszcze przed rozwodem potrafią ustalić między sobą zasady w zakresie np. władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi. Jednak jak pokazuje praktyka, niestety bardzo często sprawy te są przedmiotem konfliktów między rozwodzącymi się małżonkami. Wówczas omawiany tutaj plan wychowawczy może okazać się rozwiązaniem, które pozwoli nie tylko zaoszczędzić nerwów wszystkim stronom, ale również skróci postępowanie rozwodowe. Nieoceniona wówczas może okazać się pomoc pełnomocników lub mediatora. W myśl art. 58 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRO): „W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka (…)”.

Jak powinien wyglądać rodzicielski plan wychowawczy?

Na wstępie należy zaznaczyć, iż nie istnieje żaden formalny wzór takiego planu (art. 58 § 1 wskazuje jedynie, iż powinno to być porozumienie pisemne i zgodne z dobrem dziecka). Brak takiego jednego wzoru wynika m.in. z faktu, iż sytuacja każdej rodziny kształtuje się odmiennie, a postanowienia muszą być dostosowane do każdego dziecka indywidualnie. Najogólniej rzecz ujmując w planie takim powinno się uregulować kwestie dotyczące m.in.: miejsca zamieszkania dziecka, formy jego kontaktów z rodzicami oraz innymi osobami (np. dziadkami), finansów (kosztów utrzymania dziecka, wysokości alimentów itd.), jego edukacji (np. wybór szkoły), czy leczenia (np. wybór lekarza, przyjmowanych leków). Wszelkie ustalenia powinny być uregulowane na tyle precyzyjnie, by redukować potencjalne konflikty i nieporozumienia w przyszłości.

Podsumowując – obowiązujące od 2015 roku uregulowania KRO pozwalają na to, by sąd – w przypadku rozwodu powierzył władzę rodzicielską obojgu rodzicom – nawet wówczas, jeżeli nie sporządzili oni planu wychowawczego – plan taki jest więc możliwością, a nie obowiązkiem (wcześniej było inaczej – jeżeli małżonkowie nie sporządzili takiego dokumentu – sąd ograniczał władzę rodzicielską jednego z nich). Warto jednak zastanowić się nad takim rozwiązaniem – jeżeli stronom zależy na oszczędzeniu sobie (i dzieciom) stresu i ewentualnych konfliktów.