Alimenty na małżonka

Najprościej rzecz ujmując alimenty jest to świadczenie, które polega na dostarczaniu przez daną osobę (zobowiązany) środków potrzebnych na utrzymanie uprawnionego. Jak stanowi art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako KRO), obowiązek alimentacyjny – jest to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Świadczenie to najczęściej kojarzone jest z pieniędzmi, które są płacone na dzieci, jednak jak wiadomo obowiązek ten może odnosić się także do współmałżonków (np. alimenty na małżonka po ustaniu małżeństwa).

Dochodzenie alimentów na małżonka

Jeżeli chodzi o strukturę wyroku rozwodowego – kiedy któryś z małżonków się tego domaga – sąd będzie rozstrzygał o kwestii obowiązku alimentacyjnego między byłymi małżonkami. Jak wskazuje art. 444 Kodeksu postępowania cywilnego: „Małżonek może dochodzić roszczeń alimentacyjnych od drugiego małżonka na wypadek orzeczenia rozwodu, jak również na wypadek orzeczenia separacji. Dochodzenie następuje przez zgłoszenie wniosku na rozprawie w obecności drugiego małżonka albo w piśmie, które należy doręczyć drugiemu małżonkowi”. Co istotne – alimentów, rozwiedziony już małżonek może dochodzić również po rozwodzie (poprzez wytoczenie powództwa, w oddzielnym procesie).

Wina rozkładu pożycia jako kluczowy element

Alimenty na żonę – kiedy (oczywiście tak samo sytuacja będzie się kształtowała w przypadku alimentów na męża). Kwestia przyznania alimentów będzie zależała nie tylko od sytuacji materialnej strony uprawnionej i zobowiązanej. Inną ważną przesłanką będzie wina spowodowania rozkładu pożycia. Jak to wygląda w praktyce? Należy rozpatrzyć dwa przypadki.

1.   Sytuacja, gdy oboje małżonkowie zostali uznani za winnych rozkładu pożycia bądź niewinnych lub, gdy sąd zaniechał orzekania o winie. A więc można powiedzieć, iż oboje małżonkowie są wówczas w równej pozycji, co do winy – art. 60 § 1 KRO.  Zgodnie z tym przepisem: „Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego”. Kluczową przesłanką okazuje się tutaj „stan niedostatku”. Uznaje się, iż niedostatek, to nie tylko brak jakichkolwiek środków niezbędnych do utrzymania, będzie on bowiem zachodził także wówczas, gdy środki, jakie uzyskuje dana osoba nie są wystarczające do zaspokojenia jej usprawiedliwionych potrzeb (potrzeby te, to coś więcej niż tylko „minimum egzystencji”). W takim wypadku alimenty dla małżonka wygasną jednak po upływie 5 lat od chwili orzeczenia rozwodu (okres ten może być jednak wydłużony przez sąd, w przypadku zaistnienia „wyjątkowych okoliczności” – np. choroba uprawnionego).
2. Sytuacja, w której jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia – by uzyskać alimenty od małżonka „winnego”, małżonek „niewinny” nie będzie musiał wykazywać, iż znajduje się w stanie niedostatku. Konieczne będzie wykazanie jedynie, iż rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej. Z kolei, małżonek uznany za winnego nie będzie mógł żądać alimentów, nawet gdyby znajdował się w niedostatku i nie był w stanie sam się utrzymać.

Alimenty na małżonka wysokość

A więc ile wynoszą alimenty na żonę/męża? Niemożliwe jest oczywiście wskazanie konkretnej kwoty. Wysokość alimentów będzie zawsze zależna od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego (sąd będzie brał pod uwagę to, jakie dochody osoba taka mogłaby uzyskiwać, gdyby w całości wykorzystała swoje możliwości umysłowe i siły fizyczne – a nie jedynie to, jakie zarobki uzyskuje obecnie).

Kiedy wygaśnie obowiązek alimentacyjny?

Obowiązek alimentacyjny wygaśnie, gdy osoba uprawniona do alimentów ponownie wstąpi w związek małżeński lub jedna ze stron umrze, bądź po prostu zmianie ulegną okoliczności, na podstawie których orzeczono obowiązek alimentacyjny. W razie jakichkolwiek pytań dotyczących opisanego zagadnienia zachęcamy do kontaktu – kancelaria Lucyny Szabelskiej oferuje wszelką pomoc w tym zakresie.