Kontakty z dzieckiem 

Kontakty z dzieckiem

Kontakt  z dzieckiem jest prawem i obowiązkiem jego rodziców. Kontakty z dzieckiem możemy podzielić na kontakty;

1. a) z małoletnim dzieckiem rodzica – są niezależne od władzy rodzicielskiej, obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
2. b) z małoletnim dzieckiem dziadków – dziadkowie mają prawo do kontaktów z wnukami.

W wyniku rozpadu związku rodziców pozostaje do uregulowania kwestia kontaktów jednego rodzica z małoletnimi dziećmi. Kontakt z dzieckiem jest za razem przywilejem rodzica jak i jego obowiązkiem. Wartym wspomnienia jest  wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 r. IV CK 615/03, w którym wskazano, że osobista styczność z dzieckiem nie jest atrybutem władzy rodzicielskiej i prawo do tego mają rodzice nawet wtedy, gdy władzy rodzicielskiej zostali pozbawieni. Oznacza to, że kontakt z dzieckiem jest możliwy nawet wtedy, gdy sąd ograniczy a nawet  odbierze nam władzę rodzicielską. W takiej sytuacji bez przeszkód można wnosić o ustalenie kontaktów z dzieckiem bez ograniczeń.  Jest to bardzo ważna kwestia  z uwagi na powszechne utożsamianie władzy rodzicielskiej z uprawnieniem do widywania dziecka. Jednocześnie rodzic, który uchyla się od osobistej styczności z dzieckiem musi liczyć się z tym, iż jest to jego ustawowy obowiązek. Nie wystarczy, iż taki rodzic realizuje obowiązek alimentacyjny, gdyż częścią rodzicielstwa jest osobisty udział w wychowaniu dziecka, nawiązanie więzi i wspólne spędzanie czasu z dzieckiem. Jest to niezbędne do prawidłowego rozwoju małoletniego i nie może być traktowane jako coś dodatkowego.

Realizacja osobistej styczności z dzieckiem może następować w różnej formie, również poprzez określenie terminów i sposobu spotkań. Istniejąca czasowa przeszkoda związana z aresztowaniem jednego z rodziców nie stanowi dostatecznej podstawy do odstąpienia od uregulowania tej kwestii. Wręcz przeciwnie, nawet w zakładach karnych organizowane są miejsca spotkań dzieci z osadzonymi. Specjalnie przystosowana przestrzeń w sali widzeń ma na celu ograniczenie stresu dzieci związanego z charakterem zakładu karnego i umożliwienie w miarę swobodne przebywanie dzieci z rodzicem.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy określa podstawowe zasady uwzględniane przy ustalaniu kontaktów rodziców z dzieckiem. Zasadniczo rodzice rozstrzygają wspólnie o formie kontaktów mając na uwadze dobro dziecka i jego rozsądne życzenia. W przypadku braku porozumienia rozstrzyga sąd. Nierzadko rodzice wykorzystują swoje dzieci jako broń w walce z byłym partnerem. Zrażając dziecko do drugiego rodzica pozbawiają go więzi z dzieckiem przez to dziecko samo nie chce spotykać się z mamą czy z tatą. Jest to niebezpieczne z jednego bardzo ważnego powodu: w ferworze walki rodzice zapominają, iż to dobro dziecka jest najważniejsze a nie ich osobiste konflikty i chęć zemsty. Dziecko nie może być elementem szantażu czy manipulacji drugiego z rodziców. Ma prawo do kontaktu z obojgiem rodziców bez względu na ich osobiste awersje.

Obecnie utrzymuje się tendencja do szczegółowego określania kontaktów z wyprzedzeniem na kilka lat. Rodzice na przyszłość ustalają w jakie dni i godziny dziecko będzie przebywało u jednego z nich w jakie święta i kiedy odwiedzi dziadków ojca a w jakie matki oraz kiedy wyjedzie na wakacje z mamą a kiedy z tatą. Rozkład kontaktów może zostać umiejscowiony w planie wychowawczym, w którym rodzice ustalą system ekonomiczny, drogę edukacji dziecka, możliwości i czas jego wyjazdów, opiekę podczas choroby oraz zachowanie w nagłych wypadkach. Nie wyklucza to sądowego ustalenia jedynie podstawowych kontaktów z możliwością komunikacji rodziców i osiągnięcia przez nich kompromisu bez przymusu sądowego.

Niestety jak to często bywa w sprawach rodzinnych pomiędzy rodzicami nie dochodzi do porozumienia. Niezbędne wtedy jest postępowanie sądowe a w nim dowodowe w postaci zeznań świadków, opinii biegłych psychologów  oraz różnorodnych dokumentów. Sąd orzekając zawsze ma na uwadze jednak dobro dziecka.

Sposób w jaki mogą być wykonywane kontakty stanowi katalog otwarty, w szczególności są to przebywanie z dzieckiem(odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.

Należy zauważyć, iż jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem.  Może on w szczególności zakazać spotykania się z dzieckiem,  zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu. Może również zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd lub ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość albo zakazać porozumiewania się na odległość. Bywa tak w sytuacjach, gdy jeden z rodziców nadużywa alkoholu, stosował wobec członków rodziny przemoc lub stwarzał inne niebezpieczeństwo.

Rozstrzyganie o kontaktach z dzieckiem przysługuje sądowi rozwodowemu (art. 58 § 1 k.r.o.) oraz sądowi opiekuńczemu-rejonowemu (np. art. 113–1135 k.r.o.).Opłata