Jeżeli małżonkowie nie wystąpią do sądu ze zgodnym żądaniem rozwodu bez orzekania o winie, obowiązkiem sądu jest orzeczenie wyroku, w którym zawrze, czy i który z małżonków jest winny za rozpad pożycia małżeńskiego. Może zatem orzec, że winę ponosi jeden z nich, oboje albo żaden. Jakie są konsekwencje rozwodu z orzeczeniem o winie?
Skutki prawne rozwodu z orzeczeniem o winie
Oprócz samej satysfakcji niewinnego małżonka, rozwód z orzeczeniem o winie niesie ze sobą ważne konsekwencje prawne.
Obowiązek alimentacyjny
Małżonek uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa, nie ma możliwości żądania od małżonka niewinnego alimentów. Natomiast niewinny małżonek może żądać alimentów od winnego. W sytuacji, kiedy rozwód pociągnął za sobą znaczne pogorszenie jego sytuacji materialnej, alimenty zostaną zosądzone. Co więcej, niewinny małżonek nie musi żyć w niedostatku. Z kolei winny małżonek nie jest uprawniony do alimentów od niewinnego, nawet gdyby znalazł się w trudnej sytuacji materialnej.
W tym przypadku obowiązek alimentacyjny nie jest ograniczony czasowo. Jego wygaśnięcie następuje jedynie w sytuacji, gdy niewinny małżonek zawarłby nowy związek małżeński. O wysokości alimentów dla niewinnego małżonka decydują jego usprawiedliwione potrzeby.
Z kolei brak orzeczenia o winie jednego z małżonka albo orzeczenie o winie obojga powoduje, że każde z nich ma prawo przez 5 lat od rozwiązania małżeństwa, żądać wsparcia finansowego od byłego małżonka, jeżeli znajduje się w niedostatku.
Władza rodzicielska
Ustalenie, który z małżonków jest winny rozpadu pożycia małżeńskiego, może mieć wpływ na orzeczenie na temat władzy rodzicielskiej. Sama wina rozpadu pożycia nie ma wpływu na zawieszenie, ograniczenie czy pozbawienie władzy rodzicielskiej, jednak jej stwierdzenie nakłada na sąd obowiązek dokładnego zbadania, czy małżonek winny po rozwodzie będzie sprawował władzę rodzicielską zgodnie z dobrem dziecka i interesem społecznym.
Nie oznacza to jednak, że małżonek wyłącznie winny rozpadu pożycia, zawsze uznawany będzie za osobę, której nie może zostać przyznana władza rodzicielska. Sąd może uznać, że winny małżonek daje lepszą rękojmię do sprawowania opieki nad dziećmi, np. ze względu na istniejące więzi w rodzinie.
Inne konsekwencje prawne
Prawomocny wyrok, który rozwiązuje małżeństwo przez rozwód daje prawo do zawarcia nowego małżeństwa. Skutkuje także powstaniem rozdzielności majątkowej. Inne skutki prawne to możliwość powrotu do poprzedniego nazwiska oraz pozbawienie prawa dziedziczenia ustawowego po byłym małżonku.
Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód nie jest możliwe, jeżeli żąda go winny małżonek, chyba że pokrzywdzona strona wyraża na to zgodę albo odmowa zgody sprzeczna jest z zasadami współżycia społecznego. Sąd może również nie wyrazić zgody na rozwód w przypadku, kiedy jeden z małżonków jest nieuleczalnie chory oraz wymaga materialnej pomocy, a rozwiązanie małżeństwa przez rozwód byłoby rażącą krzywdą.
Warto wiedzieć, że rozwód z orzekaniem o winie związany jest ze znacznie dłuższym procesem sądowym. Zanim sąd orzeknie o winie małżonka, przeprowadza postępowanie dowodowe co powoduje, że sprawa rozwodowa jest także bardziej stresująca, niż w przypadku rozwodu bez orzekania o winie. Postępowanie dowodowe zazwyczaj związane jest przesłuchaniem świadków, czyli przyjaciół, członków rodziny czy współpracowników osób rozwodzących się. Zwykle jednak taka sprawa toczy się z wyłączeniem jawności. Warto rozważyć takie rozwiązanie, szczególnie po to, aby zabezpieczyć swoją sytuację materialną na przyszłość.
